Mag een opdrachtgever freelancers zonder hun medeweten claimen?

[E-Man]

Hallo, ik ben nieuw hier op dit forum en sinds 1997 als freelance journalist en fotograaf werkzaam voor diverse media. Ik ben de afgelopen week tegen een wat rare situatie aangelopen en ik vroeg me af of andere freelancers hier ervaring mee hebben. De situatie is als volgt:

Ik werk al een jaar of negen regelmatig voor een uitgever. Laten we hem 'Uitgever A' noemen. Prima, snelle betaler, erg leuke opdrachten. Zo'n partij waarvan je als freelancer zou willen dat er meer zo waren. Enkele malen per jaar pakt 'Uitgever A' voor een andere partij ('Uitgeverij B') klussen op als de redactie van 'B' daar zelf niet genoeg capaciteit voor heeft. 'A' doet voor hun invulling van de projecten voor 'B' met grote regelmaat beroep op hun freelancers, waar ik dus onder val.

Nu is er wat wrijving ontstaan tussen 'B' en 'A' en eerstgenoemde heeft de samenwerking opgezegd, om voor de diverse projecten met een andere partij in zee te gaan. Echter, 'B' belde mij onlangs en gaf aan altijd heel erg tevreden te zijn geweest over mijn artikelen. Ze vroegen of - indien zich een schrijfklus aandient die in mijn straatje valt - ik ook rechtstreeks benaderd zou mogen worden.

Leek me geen probleem, ik ben tenslotte freelancer. Daar ik echter al jaren een goede werkrelatie met 'A' heb, wilde ik naar alle partijen toe open kaart spelen. Dus ik heb 'A' keurig gezegd dat ik door 'B' benaderd ben voor af en toe een schrijfklus. Toen bleek dat 'A' ooit een samenwerkingsovereenkomst heeft opgesteld en door 'B' heeft laten ondertekenen, waarin staat dat 'B' na opzegging van de samenwerking tot een jaar niet mag werken met redacteurs van 'A' (kan ik nog enigszins inkomen), maar ook niet met de freelancers van 'A'. Ik heb mijn juridisch adviseur gebeld en die stelde dat de contracten tussen 'A' en 'B' in ieder geval rechtsgeldig zijn. Werken voor 'B' zit er dus het komende jaar niet in. Tenminste, 'B' kan gezeur met 'A' krijgen op het moment dat ze mij inhuren. Zelf blijf ik - omdat ik met niemand iets heb ondertekend - buiten schot. Natuurlijk snap ik dat er afspraken gemaakt moeten worden tussen twee partijen als deze gaan samenwerken en natuurlijk snap ik ook wel dat 'A' niet wil dat zijn bedrijf er heel makkelijk als schakel (of 'kostenpost') tussenuit wordt gehaald. Maar zouden freelancers dan niet op de hoogte gesteld moeten worden van het feit dat ook zij hierdoor gebonden worden? De juridisch adviseur kon mij (nog) niet vertellen wat mijn rechten zijn in deze. Want hoewel ik 'A' wel snap, tegelijk vind ik dit toch een vorm van broodroof. Hadden ze mij gezegd dat zij hierdoor de macht krijgen om te bepalen voor wie hun freelancers wel of niet werken, had ik daar waarschijnlijk nooit akkoord mee gegaan en had ik geen bijdragen geleverd aan de uitgaven die zij voor 'B' maakten.

Ik vind het dus boven alles een heel vreemde gang van zaken. Is het kenmerk van een freelancer niet dat deze niet gebonden zijn? Ik heb nooit een contract met 'A' ondertekend (ik werk op projectbasis en per project maken we afspraken) en 'A' heeft mij al helemaal nooit op de hoogte gesteld dat zij op deze manier hun freelancers voor zichzelf 'claimen'. Ook al is het een fijne opdrachtgever, dat ze mij zonder mijn medeweten 'claimen' zit me in het geheel niet lekker. Mogen uitgeverijen dit zomaar doen, zonder dat ik (of welke andere freelancer dan ook) daar vanaf weet? Zijn hier ervaringsdeskundigen?