Veel freelancers zijn min of meer vrij om te kiezen waar en wanneer ze werken. Daardoor kunnen werk en privé door elkaar gaan lopen. De een voelt zich daar prima bij en geniet van de vrijheid. De ander heeft liever een duidelijke werkstructuur. Bij sommigen overheerst het werk en blijft er weinig privétijd over. Lees hoe deze Lancelots werk en privé combineren.

Dinsdag door-elkaar-dag

"Toen ik begon als freelance tekstschrijver, had ik veel moeite om werk en privé te scheiden. Dan had ik al het materiaal verzameld om te kunnen gaan schrijven, maar in plaats daarvan ging ik boodschappen doen. Uitstelgedrag. Het gevolg was dat ik vaak 's avonds en 's nachts zat te werken.

Het lukt me nu goed om aan het werk gaan. Vooral sinds ik kinderen heb en binnen de schooltijden moet werken, weet ik: het moet nú. Wat ook meespeelt, is mijn werkplek. Eerst woonde ik in een flat. Mijn werkkamer was dus op dezelfde etage als het woongedeelte. Bovendien werd die kamer vanwege ruimtegebrek voor meer doeleinden gebruikt. Sinds de verhuizing naar een groter huis heb ik een eigen werkkamer op zolder. Werk en privé zijn daardoor fysiek duidelijk gescheiden. De scheiding tussen werk en privé zit ook in andere dingen. Zo ga ik nooit in slobbertrui en met pantoffels aan achter mijn bureau zitten. Ik kleed me altijd alsof ik naar kantoor moet. Dus ook altijd schoenen aan! Dan ben ik goed in de werkstemming. 

Verder is er in de loop der jaren is een bepaalde structuur ontstaan die ertoe bijdraagt dat ik werk en privé goed kan scheiden. Op maandag bijvoorbeeld heb ik altijd de auto tot mijn beschikking. Daarom plan ik mijn interviews en andere afspraken zo veel mogelijk op maandag. Op dinsdag hebben de kinderen na school een aantal activiteiten waar ik graag zelf bij wil zijn. Dat is dus een door-elkaar-dag. Dan doe ik meestal de wat kleinere klusjes zoals telefoontjes, mailtjes, administratie e.d. Geen dingen waar ik helemaal in op moet gaan. 

Heel af en toe, als ik het even zat ben om altijd mijn eigen motor te zijn, verlang ik naar werk in loondienst. Maar over het geheel genomen bevallen deze vrijheid en flexibiliteit me toch het beste, ik ben er helemaal mee vergroeid geraakt."

Ineke ^[1], zelfstandig tekstschrijver

"Privé, wat is dat?"

"Ik ben een schoolvoorbeeld van hoe het niet moet. Ik neem te veel werk aan en doe te veel verschillende dingen. Ik ben redacteur, vormgever, reisleider, fotograaf, auteur en dan geef ik ook nog presentaties en lezingen over mijn reizen. Op al die vakgebieden moet ik me natuurlijk blijven bijscholen. Verder lopen planningen bij opdrachtgevers vaak uit, maar de deadlines moeten toch gehaald worden. Resultaat: ik ben altijd aan het werk. Ook 's avonds en in het weekend. Over het vrije freelancersbestaan zul je mij dan ook niet horen. Ik zou het wel anders willen, maar ik weet niet goed hoe ik dat moet aanpakken.

Alleen maar ellende? Nee hoor. In de zomer, als mijn overige werk op een laag pitje staat, ben ik wekenlang op reis. Dan begeleid ik groepen tijdens tochten door Zuid-Amerika. En dat is wel wat waard."

Remko Dalkmann, freelance redacteur en reisleider

Werk en privé door elkaar

"Ik heb mijn kantoor aan huis. Werk en privé lopen bij mij in elkaar over, en dat vind ik prettig. Ik vind het handig om tussendoor even de was in de machine te doen en heb niet de neiging om in die huishoudelijke klusjes te blijven hangen. Als ik overdag iets leuks doe, 'buiten spelen' noem ik dat, voel ik me daar absoluut niet schuldig over. Ik kan goed inschatten hoeveel tijd ik voor mijn werk nodig heb en heb maar zelden 's nachts doorgewerkt om iets af te krijgen. Het leuke van thuis werken is dat ik kan werken waar ik wil: aan de eettafel, in de werkkamer of in de keuken. Ik bepaal zelf hoe ik mijn kamer inricht en of ik het raam openzet, ik heb zelf de touwtjes in handen.

Ik zou beslist geen kantoorruimte op een andere plek willen hebben. Aanspraak heb ik genoeg doordat ik voor mijn werk veel contacten onderhoud, telefonisch of per mail. Het enige nadeel is dat ik de neiging heb om erg in mijn werk op te gaan en dan vergeet te pauzeren. Gelukkig woon ik tegenover een school. Dat is levendig, en die school geeft ook ritme aan de dag. Zo denk ik eraan om te eten, koffie te drinken, pauze te nemen. Maar tijdens de schoolvakanties vergeet ik dat dus weer!"

Elisabeth de Ligt, interim uitgever

Het werk gaat voor

"Werk en privé lopen bij mij door elkaar, in die zin dat ik altijd mobiel bereikbaar ben. Dat vind ik niet altijd gemakkelijk, maar wel nodig ... ondanks commentaar van mijn naasten. Netwerken en contacten onderhouden is nu eenmaal belangrijk voor een kleine zelfstandige. Ik merk dat je als leverancier (van grafisch ontwerp, illustraties en beeldende kunst) een streepje voor hebt als je altijd bereikbaar bent. Af en toe gaat mijn mobiel uit, maar dat kost me moeite.

Om werk en privé enigszins te scheiden, huur ik op een andere locatie bedrijfsruimte. Als ik thuis werk, ga ik namelijk bellen, lanterfanten, kletsen met de buren of met mijn hond Zorro de hei op. Gewoon omdat ik er niet tegen kan om alleen te werken. Naar mijn studio neem ik een beetje privé mee, en dat is Zorro. Ik heb thuis wel een werkruimte annex atelier. Daar werk ik als ik wat meer rust aan mijn hoofd wil.

Ik heb de neiging om mijn werk te laten voorgaan. Dus eet ik regelmatig pas om tien uur 's avonds. En geplande uitjes vallen soms in het water. Bijvoorbeeld doordat een opdrachtgever de gecorrigeerde proeven te laat doorgeeft. De geplande drukperstijd kan natuurlijk niet verschuiven. Ik zit daartussenin, dus alle verloren tijd moet bij mij vandaan komen. Ik zou me in zulke gevallen iets assertiever moeten opstellen. Maar - om het vrolijk af te sluiten - dan denk ik: 'Het is wel kassa!' Dat werkt opbeurend." 

Betty Spanjaard, grafisch ontwerper/illustrator

En jij? Hoe houd jij werk en privé gescheiden? Of vind je het juist prettig als het door elkaar loopt? Geef je mening op het Lancelots-forum!

Verantwoording

[1] De naam Ineke is op verzoek van betrokkene gefingeerd.

Auteur: Marieke van Osch