Fr€€lancen
Freelancen is natuurlijk heerlijk. Je hebt de vrijheid zelf je opdrachten te kiezen. Geen baas boven je. Je kan in de tuin werken en desnoods 's nachts. Maar zoals alles in het leven heeft ook het freelancebestaan zijn mindere kanten. Komkommertijd doet je twijfelen aan je eigen capaciteiten. Je moet een olifantenhuid ontwikkelen om gesprekken met sommige opdrachtgevers goed door te komen en je krijgt vaak weinig waardering en feedback. Over deze hoogte- en dieptepunten in het freelancerbestaan gaat het boek Fr€€lancen.
Uit het boek: Linda: “Ik weet het even niet meer. Alles zit tegen. Al die onzekerheid of er wel voldoende werk is. Ik twijfel soms... toch maar weer in vaste dienst?”
Openhartige e-mailwisselingen
Shirley Brandeis en Linda Versteege zijn freelance journalist en tekstschrijver. Over die ervaringen schreven ze samen ´Fr€€lancen´. Niet zozeer een boek dat voorschrijft hóe je het moet doen, maar meer een verslag van wat freelancers in de praktijk meemaken. De vormgeving van het boek oogt in eerste instantie wat amateuristisch. Maar dat went snel, want het boek is leuk geschreven. In zes hoofdstukken, zoals ´akwiesietsie´, ´de kleine en grote ergernissen´, en ´het mooiste vak ter wereld´ komen veel herkenbare hoogte- en dieptepunten langs. In ieder hoofdstuk staan interviews, een e-mailwisseling tussen de schrijfsters en een aantal korte tips. De e-mails behandelen de ach en wee´s van het freelancebestaan. Ondankbare, onvriendelijke opdrachtgevers, bedrijven die slecht betalen en natuurlijk ook de voordelen van eigen baas zijn, worden openhartig besproken in een e-mailwisseling tussen collega´s én vriendinnen.
De interviews met opdrachtgevers en ervaren freelancers zijn wat serieuzer van toon. Freelancers als bioloog/schrijver/columnist Midas Dekkers en Lancelots eigen Isabelle Langeveld vertellen over hun ervaringen áls freelancer. Hoe zijn ze ertoe gekomen en waar staan ze nu? Opdrachtgevers, waaronder Annelies Bergman van Margriet en Saskia Belleman van De Telegraaf, praten op hun beurt over het werken mét freelancers. Gelukkig is een aantal opdrachtgevers zelf ook ooit freelancer geweest. Dat levert interessante gedachten op over de noodzaak van feedback en waardering voor het werk van freelancers. Ook interessant is te lezen waar opdrachtgevers nou eigenlijk op afknappen.
Uit het boek: Shirley: “Freelancen is dus makkelijk te combineren met van alles, zeggen ze. En je kunt op vakantie wanneer je wilt, zeggen ze. Ha! Je moet je werk afbouwen, kunt het aan niemand overdragen en dan maar hopen dat ze je na weken afwezigheid nog kunnen vinden. …”
Voor de meer praktische vragen over het freelancebestaan, zoals over belastingen en financiën, kun je beter elders terecht. De tips in het boek zijn veelal exclusief voor de schrijvers onder ons. Daarnaast zijn ze kort en algemeen. Iemand die zich oriënteert zal zich daarmee niet altijd geholpen voelen.
Gemiste kans?
Het boek riep bij mij wel vragen op over profilering. De dames zijn erg generalistisch. De vraag is of je je niet beter wat kunt specialiseren en niet zowel voor een lokale krant, een landelijke krant, een kaasproducent, een bataljon aan damesbladen en bovendien een vaktijdschrift voor controllers schrijft. Dan ben je er een van duizend-in-een-dozijn: je beurt een laag tarief en bent eigenlijk inwisselbaar voor je opdrachtgevers. Dat komt dan ook vaak terug in het boek. Met name in de media wisselen je contactpersonen bij je opdrachtgever zo ongeveer iedere maand. Dan kan het toch helpen een goed verhaal te hebben en in je eigen niche een factor van betekenis te zijn.
Al met al is Fr€€lancen een leuk boek om te lezen voor zowel de beginnende als de ervaren freelancer. Zeker als je werkzaam bent in media en communicatie en bovenal als je vrouw bent. Het is een realistische weergave van de voor- en nadelen van het freelancer zijn, gegoten in een luchtig en humoristisch boek. Beginners krijgen inzicht in wat het betekent om fr€€lancer te zijn en wat (persoonlijke) haken en ogen kunnen zijn. De meer ervaren freelancer zal zich er vooral in herkennen. Een boek om mee op vakantie te nemen, niet een boek om serieus te bestuderen.
Brandeis, S. en L. Versteege, Fr€€lance - Ervaringen van twee freelancers, Diverti, 2006.
Auteur: Mariëlle de Groot