Inkomstenbelasting betaal je over je belastbare inkomen. Dat is niet alleen het geld dat je verdient met je werk, maar al het geld dat je op welke manier dan ook binnenkrijgt. Eventuele uitkeringen en alimentatie tellen bijvoorbeeld ook mee. Het totaalbedrag van al je inkomsten wordt verminderd met eventuele aftrekposten en het bedrag dat overblijft is je belastbare inkomen. Je betaalt niet over elk deel van dat inkomen evenveel belasting. Je inkomsten worden ingedeeld in drie zogenoemde boxen: je inkomen uit werk en woning wordt belast in box 1, inkomsten uit aanmerkelijk belang in box 2 en inkomen uit sparen en beleggen (je vermogen) in box 3. Voor elke box geldt een ander belastingtarief. Het belastbare inkomen in alledrie de boxen bij elkaar opgeteld heet het verzamelinkomen.

Als onderdeel van je aangifte inkomstenbelasting maak je ook een balans en een resultatenrekening. Die kun je overnemen uit je jaarrekening. De belastingdienst gebruikt deze gegevens om te bepalen hoeveel winst je gemaakt hebt en hoeveel belasting je daarover moet betalen.

Heffingskortingen

Of je in aanmerking komt voor een of meerdere heffingskortingen hangt af van je persoonlijke situatie. Sommige heffingskortingen worden door de belastingdienst automatisch berekend, andere moet je zelf aanvragen. Je boekhouder of financieel adviseur kan je hier meer over vertellen. Of bel de BelastingTelefoon voor meer uitleg.

Schrik je heel erg van het bedrag dat je aan belasting moet betalen nadat je voor elke box een berekening hebt gemaakt? Kijk dan even of je nog in aanmerking komt voor een of meerdere heffingskortingen. Dat zijn kortingen op het te betalen bedrag aan belasting die veelal zijn ontstaan omdat de overheid bepaalde groepen in de samenleving wil ondersteunen. De bekendste heffingskorting is de algemene heffingskorting, waarop elke belastingplichtige recht heeft. Daarnaast is er voor werkende mensen de arbeidskorting, voor ouders de ouderschapsverlofkorting en voor ouderen met een arbeidsinkomen is er de werkbonus.

Premie volksverzekeringen en bijdrage zorgverzekeringswet

Het bedrag dat je aan inkomstenbelasting moet betalen bestaat maar voor een deel uit daadwerkelijke belasting. De rest is een premie voor de wettelijk verplichte volksverzekeringen: de Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Algemene nabestaandenwet (Anw). Officieel valt onder de volksverzekeringen ook nog de Algemene Kinderbijslagwet (AKW) , maar daarvoor betaal je geen premie. Werknemers die in loondienst zijn betalen deze premies ook, maar bij hen worden ze ingehouden door de werkgever. Als je nog loonstrookjes hebt van je periode in loondienst kun je daarop de ingehouden premies terugvinden.

Voor zowel werknemers als ondernemers geldt bovendien nog een inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringswet (tot 2006 was dit de ziekenfondswet), ook bekend als Zvw-premie. Daarvoor geldt hetzelfde: aangezien je als zzp’er geen werkgever hebt die de bijdrage kan inhouden betaal je deze rechtstreeks aan de belastingdienst. In ruil daarvoor betaal je wel een kleiner percentage: 4,95 % in plaats van 7,05 % die werknemers in 2010 betalen. De Zvw-premie wordt niet, zoals de premie volksverzekeringen, meteen meegenomen in de inkomstenbelasting. Je ontvangt hiervoor een aparte aanslag. Het maximum belastbare inkomen voor de zorgverzekeringswet is in 2010 € 33.189. Verdien je dus meer dan dat bedrag, dan hoef je over de extra inkomsten geen bijdrage te betalen.

Voorlopige en definitieve aanslag

Voor alle belastingen en premies die te maken hebben met je inkomsten als freelancer ontvang je vaak twee aanslagen per belastingjaar: de voorlopige aanslag en de definitieve aanslag. De voorlopige aanslag krijg je al in de bus aan het begin van het jaar waarover je belasting betaalt, naar aanleiding van de schatting van je inkomsten die de fiscus maakt. Ben je net begonnen als ondernemer, dan moet je zelf een schatting maken. Doe je dat niet, dan krijg je een voorlopige aanslag die gebaseerd is op de laatst bekende informatie die de belastingdienst van je heeft. Je gaat na ontvangst van de voorlopige aanslag het daarop genoemde bedrag in 11 termijnen of in één keer vooruitbetalen aan de belastingdienst. Het hele bedrag ineens vooruitbetalen is gunstig, aangezien je dan een korting krijgt op het te betalen bedrag.
Vervolgens doe je in april van het volgende jaar aangifte inkomstenbelasting over het afgelopen jaar en naar aanleiding daarvan krijg je een definitieve aanslag. Die wordt verrekend met je voorlopige aanslag. Als je bij de voorlopige aanslag een goede schatting hebt gemaakt, hoef je dus niets meer te betalen als de definieve aanslag in de bus valt.

Nu je wat basiskennis hebt, kun je al gemakkelijker uitrekenen wat je netto zult overhouden van het geld dat je verdient met je werk als freelancer. Handig, want dan kun je ook uitrekenen welk bedrag je maandelijks moet reserveren voor als de definitieve aanslag straks op de mat valt. Let wel: de uitkomst van je berekening kan nog steeds iets verschillen van het daadwerkelijk te betalen bedrag. Je kunt dan ook beter iets te ruim reserveren.

Bronnen

• Artikelen over heffingskortingen op de site van de belastingdienst
• Wat is de zorgverzekeringswet? MKB Servicedesk
• Inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringswet, Belastingdienst
• Belastingdienst & de heffingskortingen in 2009, 'Zeemeeuw' op InfoNu
• Handboek voor de ZZP’er editie 2010/2011, Arjan Dasselaar. Van Duuren Media, ISBN-13: 978-90-5940-436-6

Auteur: Cindy Kamstra

Inhoudelijk adviseur: RAAD Amsterdam