Al voordat de aangifte inkomstenbelasting is ingediend door jou of je boekhouder, legt de Belastingdienst je een voorlopige aanslag op. Dit gebeurt meestal op basis van een door jou of de boekhouder gemaakte schatting van je inkomsten van dat jaar. Die schatting heb je een jaar eerder al ingediend. Dit gebeurt altijd voor 1 augustus. Hiervoor wordt een formulier toegestuurd aan jou of je boekhouder. 

Een schatting maken

Je maakt een schatting over het belastbaar inkomen: het totaal aan inkomsten en aftrekposten. Het maken van een schatting van de inkomsten is voor freelancers lastiger dan voor werknemers: de inkomsten uit een onderneming zijn natuurlijk veranderlijk. Neem bij de schatting als uitgangspunt het belastbaar inkomen van de meest recente belastingaangifte. Stel dit bedrag naar boven of naar beneden bij, al naar gelang je verwacht meer of minder winst te maken.

Waarom een voorlopige aanslag

De reden dat er een voorlopige aanslag wordt opgelegd, is dat de Belastingdienst minder lang hoeft te wachten op de inkomstenbelasting. Immers, de aangifte (en de daaruit voortvloeiende definitieve aanslag) kan door de boekhouder lang worden uitgesteld. Zonder voorlopige aanslag zou dat betekenen dat je soms pas aan het einde van het jaar (bijvoorbeeld 2006) belasting betaalt over een voorafgaand jaar (2005). Zoveel geduld heeft de fiscus niet en ook veel ondernemers vinden het niet fijn om geld zo lang opzij te zetten.

Te hoge voorlopige aanslag

Als je de voorlopige aanslag te hoog vindt, kun je binnen zes weken een bezwaarschrift indienen. Hiervoor zit een formulier bijgesloten bij de voorlopige aanslag. Ook op andere momenten kun je een wijziging indienen van je schatting. Dit kan met een eenvoudige brief. Je verzoek zal meestal gehonoreerd worden, waarna je een herziene voorlopige aanslag krijgt. Ook de fiscus is er namelijk bij gebaat dat de voorlopige aanslag een goede benadering is van de definitieve aanslag. Bovendien wordt de voorlopige aanslag toch verrekend met de definitieve aanslag.

Of je een voorlopige aanslag krijgt, hangt af van de hoogte van je geschatte inkomstenbelasting. Als die heel laag is, kan het zijn dat de Belastingdienst je geen voorlopige aanslag oplegt en de aangifte afwacht.

Aanslag betalen

Je kunt ervoor kiezen om de voorlopige aanslag in termijnen te betalen of in één keer. In het laatste geval krijg je een kleine korting (mits je uiterlijk in februari betaalt), namelijk de zogenaamde invorderingsrente. Dit is een compensatie voor de rente die je misloopt door vooraf je belasting te betalen. De mogelijkheid om in termijnen te betalen is er niet als de voorlopige aanslag pas aan het einde van een jaar wordt opgelegd over het lopende jaar. Er wordt dan van je gevraagd dat je alle inkomstenbelasting in één keer betaalt. Je hebt het belaste inkomen dan immers al verdiend.

Starters

Als je start, hangt het er vanaf wanneer de eerste voorlopige aanslag binnenkomt. Dit hangt onder meer af van de geschatte winst die je opgeeft bij het formulier Opgaaf Startende onderneming. Voor beginnende freelancers kan de eerste voorlopige aanslag een financieel lastig moment zijn. De eerste voorlopige aanslag over het tweede jaar valt in sommige gevallen ongeveer samen met de eerste definitieve aanslag over het eerste jaar (dit is het geval als er uitstel was aangevraagd voor de aangifte over het eerste jaar). Er moet dus binnen korte tijd over twee jaar belasting worden betaald. Het is raadzaam om hiervoor geld te reserveren. Ook als je in termijnen betaalt, is het overigens handig om een bedrag opzij te zetten. De definitieve aanslag kan namelijk hoger uitvallen dan de voorlopige aanslag, omdat je meer winst heb gemaakt dan geschat.

Na de aangifte

Ook nadat er aangifte is gedaan, is de status van de aanslag nog 'voorlopig'. Dit wil zeggen dat de Belastingdienst de ingediende gegevens nog niet heeft gecontroleerd. Als dit gebeurd is, ontvang je de definitieve aanslag. Deze kan alleen nog worden herzien als nieuwe feiten worden gevonden waarvan de fiscus niet redelijkerwijs had kunnen weten, bijvoorbeeld verzwegen inkomsten. Dit kan tot tien jaar na dato. Toekenningen als de zelfstandigenaftrek of startersaftrek kunnen echter niet meer herroepen worden.

Bronnen

• Elsevier Belastingalmanak 2006. Amsterdam: Reed Business Information bv.
• Boomen, T. van den & Hoeflaken, W. van. (2006). Handboek freelancen 2006/2007. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
• Inhoudelijk adviseur: RAAD Amsterdam

Auteur: Erik Weijers