Wat zijn de verschillende tussen freelancer, zzp'er en eenmanszaak?
De begrippen freelancer, zzp'er en eenmanszaak worden allemaal gebruikt om kleine ondernemers te typeren. Een freelancer is vrijwel altijd een zzp'er, maar een zzp'er is niet altijd een freelancer. De meeste freelancers hebben een eenmanszaak, maar niet allemaal. En lang niet elke eenmanszaak betreft een freelancer.
Freelancer of eenmanszaak?
De meeste freelancers hebben de rechtsvorm eenmanszaak gekozen. Dat wil zeggen dat de freelancer de oprichter en enige eigenaar is van zijn onderneming.
De begrippen 'freelancer' en 'eenmanszaak' zijn echter niet uitwisselbaar:
- Er zijn freelancers die kiezen voor een andere rechtsvorm, zoals de BV, VOF of maatschap.
- Er zijn eenmanszaken van ondernemers die geen freelancer zijn, bijvoorbeeld omdat de eenmanszaak personeel in dienst heeft of bijvoorbeeld actief is in de detailhandel.
Freelancer of zelfstandig ondernemer?
Sommige freelancers noemen zich liever zelfstandig ondernemer (of: zelfstandige) dan freelancer. Dit heeft te maken met de status of het niveau dat aan deze begrippen wordt verbonden, of met de gewoonten in een branche. Zelfstandig advocaten of accountants noemen zich doorgaans geen freelancer, terwijl er eigenlijk niet zoveel verschil is met zelfstandig vormgevers of softwareontwikkelaars die zich vaak wel freelancer noemen.
Los van de aanduiding die iemand kiest, kunnen de inkomsten van een freelancer door de belastingdienst al dan niet als 'winst uit onderneming' worden gezien. Een freelancer die aan de criteria voldoet, geniet de fiscale voordelen van het ondernemerschap.
Freelancer of zzp'er?
Zzp betekent Zelfstandige Zonder Personeel. Het is een term die oorspronkelijk afkomstig is van de belastingdienst.
Met freelancers worden meestal professionals in de zakelijke dienstverlening bedoeld. Freelancers worden meestal gelijkgesteld aan zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers). Dat klopt grotendeels: freelancers hebben doorgaans geen personeel in dienst, zijn gespecialiseerd in hun vak, en bieden hun kennis en ervaring in de vorm van diensten aan. Ze werken bovendien meestal alleen en ze investeren niet of weinig in bedrijfsruimte en bedrijfsmiddelen.
Zzp is breder begrip
Het verschil zit erin dat het begrip zzp'er meer soorten (en mengvormen van) ondernemers dekt dan de term freelancer. Tot de zzp'ers behoren leden van beroepsgroepen die zeker niet geassocieerd worden met een freelance-praktijk (kappers, taxichauffeurs). Bovendien zitten Zzp’ers ook in sectoren waar freelancers in de regel niet opereren, zoals de bouw, transport en de zorgsector.
Niet alle zelfstandigen zonder personeel zijn zzp'er
Een zelfstandige die zonder personeel bijvoorbeeld een tabakszaak runt, wordt niet als zzp'er beschouwd door de officiële instanties (ministeries, vakbonden, MKB, UWV). Er is een aantal criteria waaraan een zzp'er moet voldoen. Deze zijn vaag; een duidelijke definitie is nog niet voorhanden. Het EIM spreekt in haar onderzoeksrapport over een groep zelfstandigen die zich "in de schemerzone tussen zelfstandigheid (ondernemerschap) en (tijdelijk) werknemerschap beweegt."
Verder komt uit dit rapport naar voren dat aan de zzp'er in het algemeen de onderstaande kenmerken worden toegeschreven (hoewel deze niet sluitend zijn):
- Heeft geen personeel in dienst.
- Zit niet in de detailhandel.
- Heeft meerdere opdrachtgevers en wordt betaald per opdracht.
- Heeft geen of slechts in beperkte vorm een eigen bedrijfsruimte.
- Verricht werk dat normaal gesproken meestal in dienstverband wordt verricht.
- Verricht de werkzaamheden niet op eigen initiatief, alleen na opdrachtverstrekking.
- Draagt verantwoording voor de eigen werkzaamheden.
- Beperkt zich veelal tot het inbrengen van kennis en vaardigheden op eigen vakgebied.
- Investeert niet of nauwelijks in gebouwen, grond, kapitaalgoederen en dergelijke.
- Houdt zich niet of nauwelijks bezig met klantenwerving.
Dat laatste kenmerk onderschrijven wij niet. Freelancers (en dat zijn ook zzp'ers) doen in het algemeen veel aan marketing en acquisitie.
Bronnen
- Website van de Kamer van Koophandel (KvK).
- Website van het Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (EIM).
Auteurs: Mariëlle de Groot, Vera van Dijk, René Pijlman