De een stort zich in het diepe en merkt vanzelf of hij kan zwemmen. De ander haalt liever eerst de diploma's A, B en C. Lees hoe deze Lancelots zich oriënteerden op hun ondernemerschap.

Lange aanloop

"Het ondernemerschap is me min of meer overkomen. Nou ja, overkomen ... Een eigen bedrijf past gewoon bij mij en bij mijn situatie, anders was ik natuurlijk allang in loondienst gaan werken.

Toen ik van de kunstacademie kwam, was ik in verwachting van mijn eerste kind. Solliciteren was daardoor lastig, vooral omdat ik parttime wilde werken. Tot aan de bevalling heb ik uitzendwerk gedaan bij ontwerpbureaus. In diezelfde periode werd ik gevraagd voor een paar kleine vormgeefklussen. Na de geboorte van mijn dochter kreeg ik via via een grotere opdracht. Van de ene opdracht kwam de andere, zonder dat ik iets aan acquisitie deed.

Pas vanaf het moment dat de opdrachten niet meer vanzelf binnenkwamen, ging ik me serieus oriënteren op het ondernemerschap. Tot dat moment had ik alleen gedaan wat minimaal nodig was: ik had me ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, me aangemeld bij de Belastingdienst en een boekhouder gezocht. Ik had dan ook nog helemaal niet het gevoel dat ik een eigen bedrijf had.

Ik ben me beter gaan verdiepen in de regels die gelden voor freelancers en ik heb me aangesloten bij de beroepsvereniging voor grafisch ontwerpers. Mijn werkwijze, bijvoorbeeld de manier waarop ik offertes maak, heb ik meer gestandaardiseerd. Ook heb ik mijn huisstijl onder de loep genomen. Als je ontwerper bent, is je huisstijl immers je visitekaartje. Zo heb ik gaandeweg mijn aanpak steeds meer geprofessionaliseerd. Mijn aanloop is uiteindelijk lang geweest, maar nu heb ik een echt bedrijf."

Hanneke Jansen, grafisch ontwerper

Te kleine pot 'onvoorzien'

"Mijn werk als advocaat wilde ik op mijn eigen manier invullen. Die wens heeft ertoe geleid dat ik voor mezelf ben begonnen. Ik was eerst in dienst bij een advocatenkantoor, maar daar was het niet mogelijk om parttime te werken. Bovendien mocht ik geen opleiding volgen om me verder te specialiseren, en had ik andere ideeën over klantencontacten dan mijn collega's. Toen mijn vrouw zwanger raakte, heb ik de knoop doorgehakt.

Allereerst heb ik samenwerking gezocht met een aantal andere advocaten. Het is niks voor mij om alleen te werken. Door samenwerking heb je je cliënten meer te bieden en het heeft een professionelere uitstraling. In zo'n situatie is het wel belangrijk om goede afspraken te maken over de verdeling van het binnenkomende werk. Bij deze advocaten kon ik kantoorruimte huren. Ik wilde geen kantoor aan huis, omdat je als advocaat vaak cliënten op bezoek krijgt.

Vervolgens heb ik een ondernemingsplan gemaakt. Daarin heb ik beschreven wat ik wilde doen en wilde verdienen, en waar ik over drie jaar wilde zijn. Marktonderzoek heb ik niet gedaan; ik kende de markt en wist wat ik te bieden had. Ten slotte heb ik een aanloopfinanciering geregeld. Toen ik die dingen voor elkaar had, heb ik mijn baan opgezegd en ben ik voor mezelf begonnen."

"Achteraf gezien was mijn ondernemingsplan te optimistisch. De pot 'onvoorzien' was snel leeg. Dat was lastig, maar met kunst- en vliegwerk is het gelukt. Mijn advies is dan ook: leg je plan voor aan mensen die hetzelfde hebben gedaan als jij. Vraag of ze je plan kritisch willen bekijken en of je iets over het hoofd hebt gezien, met name qua kosten. En bedenk ook: je plan is pas af als je weet wat je moet doen als het mislukt."

Olaf van der Linden, advocaat

Net van start gegaan

"Op mijn werk had ik het niet meer zo naar mijn zin, doordat de organisatie veranderde. Er waren meer mensen die er zo over dachten. Met een paar collega's praatte ik daarover. We besloten onze aanbevelingen op papier te zetten. Toen we dat hadden gedaan, zag ik dat we in feite de aanzet voor een ondernemingsplan hadden geschreven. In één klap was het voor mij duidelijk: ik wil voor mezelf beginnen. Uiteindelijk besloten we om met zijn vieren een bedrijf op te zetten.

Vanaf juli 2005 ben ik samen met een collega zo'n vijftien tot twintig uur per week bezig geweest met de voorbereiding. We hebben het ondernemingsplan uitgewerkt, een begrotingsplan gemaakt, een rechtsvorm gekozen, nagedacht over de naam, de huisstijl, de financiële voorwaarden en de juridische consequenties. Een mogelijk struikelblok was namelijk het concurrentiebeding waar wij alle vier aan gebonden waren. Dat alles deden we naast onze betaalde baan.

Verder hebben we veel contact gehad met mensen uit ons netwerk, om te peilen of er genoeg vraag naar onze diensten zou zijn. Daarnaast heb ik een opleiding tot mediator gevolgd. In eerste instantie uit interesse, maar ook met het idee dat ik dat als zelfstandige zou kunnen doen. In januari 2006 zijn we naar een startersbijeenkomst van de Kamer van Koophandel geweest. Daar hebben we niets nieuws gehoord; voor ons was het de bevestiging dat we aan alles hadden gedacht. Sinds 1 februari 2006 is Wijzijnéén BV een feit."

Jacques-Paul van Meel, interim manager/consultant Wijzijnéén Bv

"Ik had een duwtje nodig"

"Nadat ik twee jaar als redacteur bij een educatieve uitgeverij had gewerkt, werd mijn contract niet verlengd. De uitgeverij kon mij wel freelance redactiewerk bieden. Dat accepteerde ik graag. Ik woon in Limburg, en daar zijn nauwelijks banen voor redacteuren. Zo kon ik toch aan het werk blijven als redacteur. Dit redactiewerk deed ik op uitzendbasis. Daarnaast had ik allerlei andere uitzendbanen die niks met redigeren te maken hadden.

Om aan meer redactiewerk te komen, stuurde ik open sollicitaties naar uitgeverijen en reageerde ik regelmatig op vacatures voor freelance redacteuren. Daardoor kreeg ik steeds meer opdrachtgevers. In oktober 2004 kon ik een leuke opdracht krijgen bij de gemeente Maastricht, op voorwaarde dat ik officieel zelfstandig ondernemer was. Toen moest ik echt de sprong wagen! Ik heb me georiënteerd op het ondernemerschap door erover te lezen, bijvoorbeeld op de website van de Belastingdienst. Van een van mijn opdrachtgevers heb ik veel goede tips gekregen over freelancen. Verder heb ik met twee ex-collega’s gepraat die als freelance redacteur waren gestart. Zij raadden mij aan om een bedrijfsnaam te bedenken en een eigen website te maken, twee adviezen die ik heb opgevolgd.

Vervolgens heb ik een accountant gezocht en bij de Belastingdienst een btw-nummer aangevraagd. Toen kon ik echt aan de slag als freelancer. Maar het kan raar lopen: die leuke opdracht bij de gemeente is uiteindelijk een vaste baan geworden voor drie dagen per week! Toch ben ik heel blij dat ik toen dat duwtje heb gekregen, want naast mijn vaste baan werk ik nog steeds met veel plezier op freelance basis."

Nicole Vijgen, freelance redacteur

Verantwoording

De naam 'Hanneke Jansen' is op verzoek van betrokkene gefingeerd.

Auteur: Marieke van Osch