Geld lijkt een rationeel gegeven bij uitstek. Niets is echter minder waar. Het zijn vooral je emoties bij geld, die bepalen hoe je ermee omgaat.

Wat is jouw houding ten opzichte van geld? Geef je het makkelijk uit of ben je het spaarzame type? Hoe ga je om met jouw financiële zaken als geheel: wil je alles over weten en erover leren? Of maak je de rekeningen het liefst maar niet open en heb je weerstanden tegen financiële aangelegenheden?

Je houding ten opzichte van geld heeft grote invloed op hoe je jouw bedrijf runt. Dat is niet aangeboren, maar aangeleerd. Zonder dat je té diep in je eigen psyche duikt, kan het heel verhelderend zijn te onderzoeken hoe jouw 'financiële persoonlijkheid' is ontstaan.

Ga voor deze opdracht even rustig zitten neem de tijd om je gedachten te vormen en herinneringen boven te laten komen.

• Welke rol speelde geld vroeger bij jullie thuis?
• Was er altijd geld genoeg of waren er soms ook grote tekorten?
• Was er veel ruzie over geld?
• Kreeg je alles wat je nodig had, of werd er vaak tegen je gezegd: "Nee, ben je gek: véél te duur!"
• Welke incidenten rondom geld komen er bij je boven. Wat betekenen die voor je?
• Van wie heb je het 'omgaan met geld' geleerd?
• Wat heb je dan geleerd? Heb je bijvoorbeeld een motto (geld moet rollen, zuinigheid met vlijt). Welke methodes (budgetten, schema's) gebruik je?
• Werkt deze manier voor jou of wil je het graag veranderen? 

Lees ook het volgende voorbeeld

Na haar opleiding journalistiek ging Jenny freelancen. Het liep redelijk, maar een vetpot werd het nooit. Bovendien maakte ze behoorlijk wat kosten in verhouding tot haar omzet. Nadat ze had overlegd met haar accountant, ging ze bij zichzelf te rade. Ze had een dubbele houding ten opzichte van geld, merkte ze. Soms was ze spaarzaam, op het krenterige af. En dan ineens kon ze in een impulsieve bui enorm de bloemetjes buiten zetten. Als ze geld uitgaf, dan deed ze het goed. Zo had ze dure zakenkleding en de hipste laptop. Maar geld voor scholing, een website of een fatsoenlijke printer kon er niet af. Als ze aan de kosten dacht kneep haar maag zich samen. "Toch nog maar even wachten." Waar kwam haar dubbele houding vandaan?

Haar ouders komen uit verschillende milieus. Haar vader uit een arm arbeidersgezin, haar moeder uit de hogere middenstand. Voor haar vader was geld een middel om zekerheid te verkrijgen. Haar moeder was meer van het type geld-moet-rollen. Dat gaf thuis vaak conflicten, Toen ze zich dit realiseerde snapte ze waar haar dubbele houding vandaan kwam. Ze had zowel de geld-moet-rollen houding van haar moeder geïnternaliseerd, als het bijbehorende schuldgevoel van haar vader. Ze realiseerde zich dat geld aan zekerheid betekent. Je spaart ook slechte tijden. Maar ze weet ook dat je van geld soms moet genieten. Sinds ze die beide doelstellingen in balans heeft draait haar bedrijf beter. Ze heeft zich beter verdiept in haar geldzaken, weet hoe haar bedrijf er financieel voorstaat. Daardoor kan ze nu slimmer kiezen waar ze wel en waar ze geen geld aan uitgeeft. En: het schuldgevoel dat ze had bij een grote uitgave doet, is ze kwijt. Ze weet nu waaróm ze het besteedt.

Wat is een psychologisch gezonde manier om met geld om te gaan?

• Je hebt geleerd het belang van geld niet onder of over te waarderen.
• Je beschouwt het niet als een doel op zich, maar als een middel om je doelen en dromen te bereiken.
• Jij hebt de controle over geld, en het geld niet over jou.
• Het verschaft je plezier en veiligheid.

(bron: Erica Verdegaal, Geld en gezin, uitgeverij Bert Bakker, 2006).

Heb jij een psychologisch gezonde manier om met geld om te gaan, of nog niet? Als je dat niet hebt: hoe zou je met geld omgaan als dat wel zou doen? Wat zou je anders doen? Wat houdt je tegen om dat nu te gaan doen?

Bespaartip 2