Een ondernemer is volgens het Van Dale-woordenboek "iemand die in een tak van handel of bedrijf zelfstandig, voor eigen rekening en risico, werkt". De term wordt vaak gebruikt om de ondernemer te onderscheiden van de werknemer.

Feiten over ondernemers

Ondernemen is populair in Nederland. In 2007 waren er ruim een miljoen zelfstandig ondernemers, veel werkzaam zijn in de zakelijke en financiële dienstverlening. Er is de laatste jaren weer sprake van een groeiend aantal starters, waaronder ook steeds meer vrouwen. In 2007 startte ruim 100.000 ondernemers met hun bedrijf, dat is 18 procent meer dan in 2006. Een waar recordaantal. Twee keer zoveel mannen als vrouwen wagen de stap een eigen onderneming op te zetten. Een eigen bedrijf naast een baan is ook populair, in 2006 waren er maar liefst 143.000 hybride ondernemers. Het grootste deel van hen wordt op den duur voltijd ondernemer.

In 2006 zijn er ongeveer 10.000 ondernemers vanuit een uitkering gestart. Dat is tien procent van het totaal aantal starters. Het succes van starters uit een uitkering is gelijk aan dat van de gemiddelde starter. Na drie jaar is circa 70 procent nog actief.

Ruim 80 procent van alle starters begint zonder werknemers. De helft daarvan heeft ook niet de bedoeling om in de toekomst werknemers in dienst te nemen. 73 procent van de zelfstandige ondernemers breidt niet uit en heeft daartoe ook geen plannen.

De gemiddelde leeftijd van een starter is 36 jaar. Het grootste aandeel starters (37 procent) is tussen de 35 en 45 jaar oud. De meeste nieuwe ondernemers zijn te vinden in het westen van het land en hebben een opleiding op mbo- of hbo-niveau achter de rug. Uit onderzoek van het Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (EIM) komt verder naar voren dat veel Nederlanders het ondernemerschap positief beoordelen en het ook zelfs ambiëren. Als belangrijkste motieven een onderneming op te zetten, noemen zij:

• De wens eigen baas te zijn,
• De 'uitdaging' die het ondernemerschap biedt,
• De luxe om je eigen tijd in te kunnen delen.

De kans op succes voor Nederlandse ondernemers is vrij groot. Desondanks is de laatste vijf jaar het aantal mensen dat hun bedrijf moest beëindigen behoorlijk gestegen. In 2006 hingen bijna 47.000 ondernemers hun onderneming aan de wilgen, terwijl er dit in 1999 nog maar zo'n 36.000 waren.

Van alle ondernemingen bestaat ongeveer de helft uit eenmanszaken zonder personeel. Deze ondernemers zijn bijvoorbeeld in de detailhandel te vinden, maar ook in de bouwsector, consumentgerichte sectoren en de zakelijke en financiële dienstverlening. Een aantal van deze ondernemers wordt als zelfstandige zonder personeel (zzp'er) beschouwd. Freelancers behoren ook tot deze beroepsgroep. De termen zzp'er en freelancer worden dan ook veel door elkaar gebruikt in publicaties. Door onduidelijkheid over de definitie van de zzp'ers, is hun aantal moeilijk vast te stellen. Het MKB schatte dat er in 2006 zo'n 300.000 zzp'ers actief zijn, het FNV ging echter uit van 550.000. Het wachten is op meer recente cijfers, want beginnen als zelfstandige is zeker een trend.

Wat is een goede ondernemer?

Een ondernemer kan niet slagen zonder ondernemersvaardigheden. Durf je bijvoorbeeld het risico te lopen geen gegarandeerd inkomen te verdienen, heb je discipline, een sterke motivatie, en kun je zelfstandig werken, dan is het starten van een eigen onderneming het overwegen waard. Zo zijn er nog meer kernkwaliteiten en kernvaardigheden die van pas komen in het ondernemersvak. Assertiviteit, besluitvaardigheid, of het omgaan met werkdruk bijvoorbeeld. Gelukkig hoef je die niet allemaal evengoed te beheersen om een goede ondernemer te zijn. Er zijn voldoende mogelijkheden om deze vaardigheden te ontwikkelen.

Bronnen

• EIM (2007) Van onbemind tot onmisbaar, de economische betekenis van ZZP'ers nu en in de toekomst.
• Werken aan ondernemend Nederland: het belang van zelfstandig ondernemerschap, brief van het Kabinet aan de Tweede Kamer,
  van 17-12-2007.

Auteur: Vera van Dijk