Bij het beëindigen van een eenmanszaak komt na het maken van de keuze om te stoppen en een aantal formele verplichtingen, ook een aantal praktische zaken kijken. Voor de financiële kant van de zaak is het handig om een deskundige te raadplegen.

De formaliteiten

We beschrijven in dit artikel het geval van een freelancer die een eenmanszaak heeft en van wie de inkomsten als winst uit onderneming worden beschouwd. Voor freelancers van wie de inkomsten als overige werkzaamheden worden beschouwd, is het eenvoudiger om met hun freelance-activiteiten te stoppen.

• Je meldt je af bij de Belastingdienst door een schriftelijk besluit van liquidatie op te sturen voor afrekening van omzetbelasting (btw) en inkomstenbelasting.
• Als je ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel, schrijf je je daar uit.
• Het beëindigen van lopende contracten (denk aan kantoorruimte, de provider die je website host, verzekeringen).
• Als de reden van de bedrijfsbeëindiging een gebrek aan inkomsten is, kun je bij de Gemeentelijke Sociale Dienst een uitkering in het kader van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen aanvragen. Deze Bbz-uitkering moet worden aangevraagd als het bedrijf nog niet is opgeheven en krijg je maximaal 12 maanden. Als je 55 jaar of ouder bent, kun je een IOAZ-uitkering aanvragen.

• Het informeren van je relaties. Denk aan (ex-)klanten, leveranciers en collega-freelancers.
• Als je een boekhouder/financieel adviseur hebt, beëindig je de samenwerking met hem of haar. De administratie moet je na de beëindiging van je bedrijf nog zeven jaar in je archief bewaren.

De financiën

Bij het afhandelen van onderstaande financiële zaken, kun je het beste een deskundige, bijvoorbeeld een boekhouder/financieel adviseur in de arm nemen.

• Stakingsaftrek: als je je bedrijf beëindigt, heb je recht op stakingsaftrek (dit heb je slechts eenmaal in je leven). Dit is een verlaging (€ 3.630 in 2009/2010) van de stakingswinst. Stakingswinst is het verschil tussen de boekwaarde van je bedrijf en de economische waarde. Bijvoorbeeld: je kantoorinventaris is in de boeken afgeschreven, maar in werkelijkheid nog niet waardeloos. Het bedrag aan stakingswinst wordt belast onder de inkomstenbelasting. De stakingsaftrek verlaagt je stakingswinst en zorgt er dus voor dat je minder inkomstenbelasting over de winst van je laatste ondernemersjaar hoeft te betalen.
• Het afrekenen van de Fiscale Oudedagsreserve, ofwel FOR (indien van toepassing). Dit bedrag, waarover je geen belasting hebt betaald bij het opbouwen, wordt bij de beëindiging van je bedrijf alsnog belast. Je kunt er voor kiezen om dit bedrag belastingvrij om te zetten in een lijfrente (een lijfrente is voor particulieren wat een Fiscale Oudedagsreserve is voor ondernemers).

Goodwill

Als je jarenlang een goed lopende praktijk hebt gehad, heb je flink wat zogenaamde goodwill opgebouwd. Dat is de commerciële waarde die je bedrijfsnaam vertegenwoordigt, die echter meestal niet in de boeken staat. Bij het beëindigen van het bedrijf is het de moeite waard om uit te zoeken hoe je deze goodwill te gelde kunt maken. Het probleem hierbij is dat deze goodwill voor een belangrijk deel aan je persoon verbonden is. Wil je je bedrijfsnaam verkopen, dan is het essentieel dat je klantenkring overtuigd blijft van de kwaliteit die verbonden is aan de naam. Dit kan je doen door een collega, aan wie je het bedrijf verkoopt, langzaam in te werken. Door deze voor te stellen aan klanten en in het begin eindverantwoordelijk te blijven.

Aanbevolen websites

• Stoppen met uw eenmanszaak, Ondernemersplein (overheden)

Bronnen

• Inhoudelijk adviseur: RAAD Amsterdam
• Boomen, T. van den & Hoeflaken, W. van. (2006). Handboek freelancen 2006/2007. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
• Verplichtingen bij opheffen van uw bedrijf, Kamer van Koophandel.
• Bijstandverlening zelfstandigen (BBZ) en Kom ik in aanmerking voor een IOAZ-uitkering?, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Auteur: Erik Weijers