Volgens vast gebruik bestaat een overeenkomst uit drie onderdelen.

• Onderdeel 1: wie gaan de overeenkomst aan? (de partijen)
• Onderdeel 2: waarom gaan zij een overeenkomst aan? (de considerans)
• Onderdeel 3: wat gaan zij voor overeenkomst aan? (de artikelen,  eventueel onderverdeeld in lid 1, lid 2 enzovoort)

Onderdeel 1: wie gaan de overeenkomst aan?

Bijvoorbeeld:

• De ondergetekenden

1. Annemarie Cornelia Arends, handelend onder de naam Arends Advies, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 54321 gevestigd in Alkmaar, hierna te noemen "opdrachtgever".

en

2. Piet Pietersen,  handelend onder de naam "Pietersens Tekst Online" ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 123456 gevestigd in Lutjebroek hierna te noemen "opdrachtnemer"

Als je algemene voorwaarden opstelt kun je spreken over "de opdrachtgever", zonder daar een naam aan te verbinden. Je maakt immers niet voor iedere nieuwe klant persoonlijke algemene voorwaarden, maar verwijst ernaar in je offerte of opdrachtbevestiging.

Onderdeel 2: waarom wordt de overeenkomst aangegaan?

Een considerans is een omschrijving van de uitgangspunten en omstandigheden voor het aangaan van de overeenkomst.

Voorbeeld

Overwegende dat:

• Opdrachtnemer zich gespecialiseerd heeft in het schrijven van webteksten en dat opdrachtgever haar website wil vernieuwen.

Onderdeel 3: wat voor overeenkomst gaan zij aan?

Artikel 1: Prestatie

In een overeenkomst of een contract staan de afspraken die je met een ander gemaakt hebt. Bij een overeenkomst is sprake van een prestatie en een tegenprestatie, die je helder omschrijft. Dit is een essentieel onderdeel van een contract.

• Welke prestatie wordt verwacht? Wat staat daar tegenover? Probeer deze zo mogelijk kwantitatief en kwalitatief te omschrijven. Dan is namelijk duidelijk wanneer de ander in gebreke blijft.
• Neem ook de voorwaarden op die gesteld worden aan de tegenpartij om dat resultaat te behalen. Soms is een opdrachtnemer afhankelijk van een opdrachtgever voor bijvoorbeeld informatie.
• Bij een arbeidsovereenkomst maak je duidelijk welke taken en werkzaamheden de medewerker moet uitvoeren.

Voorbeeld

Komen overeen als volgt:

• Opdrachtnemer herschrijft voor 1 december 2007 de teksten op de website van opdrachtgever, zodat de site leesbaar en aantrekkelijk is voor de klanten van het bureau. Dit wordt getoetst door de tekst voor te leggen aan drie klanten, die voor leesbaarheid en aantrekkelijkheid van de teksten gemiddeld minimaal het cijfer 7,5 geven bij een schaal van 1 op 10.

Vergeet bij een overeenkomst met een freelancer niet de volgende zinsnede op te nemen, om misverstanden over de zelfstandigheid van een freelancer te voorkomen:

"Opdrachtnemer is vrij zijn werkzaamheden naar eigen inzicht in te richten en uit te voeren."

Artikel 2: De duur van de overeenkomst

Binnen welke termijn moet de prestatie geleverd zijn? Of: voor hoe lang ga je een samenwerkingsverband of arbeidsovereenkomst aan?

Voorbeeld

• Deze overeenkomst wordt aangegaan voor de periode van drie maanden. Na die drie maanden kan de overeenkomst in overleg met drie maanden verlengd worden.

Artikel 3: De vergoeding en de betalingsvoorwaarden

Een van de belangrijkste zaken om goed vast te leggen, is de betaling. Hoeveel is het honorarium of salaris? En wanneer moet het betaald zijn? Zet er bij een overeenkomst met opdrachtgever of opdrachtnemer bij te zetten of het bedrag inclusief of exclusief btw is.

Voorbeeld

1. Opdrachtnemer ontvangt van opdrachtgever voor de verrichte werkzaamheden een vergoeding van € 1.250,- exclusief btw.
2. Declaratie van vergoeding zal geschieden na oplevering en aanvaarding door opdrachtgever en met afzonderlijke vermelding van omzetbelasting.

Artikel 4: Ontbindende voorwaarden

In de overeenkomst kun je ook een voorwaarde opnemen die bepaalt dat de overeenkomst eindigt bij een bepaalde gebeurtenis of omstandigheden. Dit is bijvoorbeeld van belang als je een 'onderaannemer' inhuurt voor een opdracht die je zelf uitvoert voor een opdrachtgever. Wat als je opdrachtgever failliet gaat, of op een andere manier niet verder wil met de opdracht? Daar kun je een clausule over opnemen.

Bij een arbeidscontract zijn er beperkingen aan ontbindende voorwaarden. Je kunt bijvoorbeeld niet als voorwaarde opnemen dat het contract ontbonden wordt als er geen werk meer is. Immers, dat zou ingaan tegen het ontslagrecht.

Artikel 5: Meerwerk

Wat als door omstandigheden het uitvoeren van de opdracht meer tijd kost dan gepland? Als je een totaalprijs hebt geoffreerd zul je, als de opdracht gelijk blijft, deze uren voor eigen rekening moeten nemen.

Maar het kan ook gebeuren dat er werkzaamheden worden toegevoegd die buiten het kader van de oorspronkelijke opdracht vallen. Hoe jij omgaat met meerwerk, kun je opnemen in je algemene voorwaarden. In dat geval verwijs je ernaar vanuit je offerte. Ook kun je maatwerkafspraken maken voor een opdracht. In dat geval neem je deze specifieke afspraken op in je offerte of opdrachtbevestiging.

Artikel 6: Auteursrecht

Voor sommige werkzaamheden geldt dat je te maken hebt met het auteursrecht. Het is verstandig ook daar afspraken over te maken en op te nemen in de overeenkomst. Bijvoorbeeld door de passage:

• "Het eigendom van het beeldmateriaal blijft bij de opdrachtnemer. Opdrachtgever verkrijgt een exclusief gebruiksrecht na betaling van de overeengekomen vergoeding".

Artikel 7: Vrijwaring van rechten

Hoe zit het met de aansprakelijkheid bij de opdracht? Je levert als freelance journalist een artikel aan, en iemand begint een rechtszaak wegens smaad? Hiervoor dient bijvoorbeeld de zin:

• "Opdrachtnemer vrijwaart opdrachtgever van schending van rechten van derden bij de uitvoering en totstandkoming van het werk."

Vergeet niet te ondertekenen!

Zonder handtekening is het een waardeloos stukje proza. Maar mét....

...............................

Aldus overeengekomen en in tweevoud ondertekend te ... (plaats) op ... (datum).

Opdrachtgever                                                 Opdrachtnemer

<handtekening>                                              <handtekening>

 Beide partijen houden een exemplaar van de overeenkomst in hun administratie.

Auteur: Mariëlle de Groot

Inhoudelijk adviseur: Olaf van der Linden