De meeste grote bedrijven huren van tijd tot tijd een arbodeskundige in, die alle kamers langsloopt en wijst op slecht ingestelde stoelen, lampen en tegenlicht. Freelancers hebben deze waakhond niet, maar doen er toch verstandig aan hun arbozaken op orde te hebben.

Een goede stoel

Wie achter de computer werkt, moet goed zitten. Dat betekent:

• Een in hoogte verstelbare zitting. De knieën moeten in een hoek van 90 graden staan, de voeten plat op de grond.
• Verstelbare armleuningen. Als de stoel voor de benen op de juiste hoogte staat, moeten de armen in een hoek van negentig graden op het bureau en op de armleuningen kunnen liggen.
• Verstelbare rugleuning. Als je aangeschoven zit aan je bureau, moet je onderrug ondersteund worden.
• Alternatieven. Een skippybal, een Zweedse stoel waarbij je op je onderbenen rust, een eigengemaakte stoel met vastgesoldeerde voetenbank: het zijn alternatieven die wellicht voor jou werken. De belangrijkste richtlijn is: als je maar ontspannen zit, zonder kromme rug en spanning op de armen en benen.

Een ruim bureau

Een computer op een klein tafeltje, tien vierkante centimeter over voor de muis en geen ruimte voor de armen: zo moet het niet.

• Hoogte. Een goed bureau is in hoogte verstelbaar. Het bureau is bij voorkeur even hoog als de armleuningen van de stoel die goed afgesteld is. Als het bureau niet in hoogte verstelbaar is, pas dan de stoel in hoogte aan en gebruik een voetenbank.
• Ruimte op het werkblad. Zorg voor voldoende werkruimte: er moet voldoende plek zijn om je armen te ondersteunen en genoeg ruimte om de muis te bewegen. Verder voldoende plaats voor documenten en plek om te schrijven.
• Ruimte voor de benen. Je benen moeten genoeg plaats hebben, óók om ze af en toe uit te strekken.

Beeldscherm

• Het beeldscherm staat bij voorkeur 50 tot 70 centimeter van je vandaan. Pas eventueel de lettergrootte of de resolutie van je scherm aan als je het scherm niet goed genoeg kunt lezen.
• De bovenkant van het scherm is op ooghoogte. Dat is bij veel laptops een probleem. Als je veel achter de computer zit, gebruik dan een extra scherm dat je aan je laptop koppelt.

Controleer je eigen werkplek op alle bovengenoemde punten. Maak een lijstje verbeterpunten en inventariseer kosten voor een eventuele aanschaf van ontbrekende onderdelen. Vraag drie collega-freelancers waar ze hun meubilair en overige inventaris hebben gekocht en of ze er tevreden over zijn.

Verlichting

De meeste mensen denken alleen aan de stoel en het bureau als ze maatregelen tegen RSI/CANS nemen, maar een slechte verlichting kan een belangrijke oorzaak zijn van gespannen houding.

• Tegenlicht. Als er een raam achter je computer is, zul je met je ogen knijpen. Dat is heel vermoeiend. Een raam kan zich het best aan de zijkant van je bureau bevinden.
• Invallend licht op het scherm. Als het raam achter je bureau is, dan zal er licht in je scherm vallen of een spiegeling veroorzaken. Ook dat is heel vermoeiend voor de ogen.
• Te veel licht. Gebruik een zonwering als er te veel zon binnenkomt, want ook zonlicht zorgt ervoor dat je met je ogen gaat knijpen. Bovendien wordt het contrast met je beeldscherm verminderd, waardoor je minder goed op het scherm ziet.
• Te weinig licht. Bij te weinig licht heb je de neiging om je dichter naar je scherm te buigen, met een verkrampte houding tot gevolg.

Geluid

Hetzelfde wat geldt voor verlichting geldt ook voor geluid. Hinderlijk geluid kan concentratieverlies en spanning veroorzaken. En in het ergste geval gehoorbeschadiging.

• Geluid van medekantoorbewoners. Gepraat door de telefoon, geklets bij het gemeenschappelijk koffieautomaat, een radiootje op het bureau, het kan allemaal afleiden. Als in stilte werken belangrijk is, maak dan afspraken over waar er gekletst mag worden en waar er wel en niet een radio aan mag staan.
• Geluid van machines en muziek. Werk je met lawaaige machines of doe je iets met muziek (live of digitaal), zorg dan voor adequate gehoorbescherming. Gehoorbeschadiging door overmatige blootstelling aan lawaai is niet te genezen!

Stel een klok (bijvoorbeeld van je mobiele telefoon) in zodat hij elke anderhalf uur afgaat. Neem gedurende twee dagen bij elke alarmsignaal bewust waar welke geluiden je hoort. Bekijk ook hoe de lichtsituatie is. Is je kamer te donker bij een regenbui? Zijn er spiegelingen in je scherm als je de lamp aandoet? Herhaal deze opdracht elk jaargetijde een keer. Breng op grond van je bevindingen betere verlichting aan of verplaats je bureau en/of computer. Bij geluidsoverlast: maak afspraken of verplaats apparaten.

De feng shui van je werkruimte

Zonder hier in te willen gaan op de werkelijke leer van de Feng Shui, is het goed om stil te staan bij de volgende punten:

• Mensen functioneren beter in een omgeving die ze prettig vinden. Dat is natuurlijk erg persoonlijk. Maar juist als zelfstandige heb je alle vrijheid je kantoor tot een plezierige omgeving te maken. Grijp die kans.
• Planten zijn gezond. Er zijn aanwijzingen dat planten een weldadige invloed hebben op mensen. Ze zijn van invloed op hoe mensen de omgeving beleven, ze zouden de productiviteit en het herstelvermogen verhogen en zelfs de lucht reinigen.

Ga op bezoek bij drie collega-freelancers. Laat je inspireren door hun werkruimte. Maak een lijstje van de ideeën die je opdoet voor je eigen werkruimte.

Advies 5:

Zorg voor een goede en prettige kantoorinrichting. Maar hoe goed die ook is, neem een gevoel van verkramping altijd serieus. Neem pauze of verander van houding. Doe iets aan het klimaat, de verlichting of geluid.

Een goede kantoorinrichting is van groot belang. Het lichaam heeft daarnaast ook beweging en ontspanning nodig.

Auteur: Ysolde Bentvelsen