Heeft de opdrachtgever nadat je de sommatie hebt verstuurd  nog niet betaald? Dan kun je de vordering uit handen geven aan een incassobureau, gerechtsdeurwaarder of advocaat. Let wel: je moet hiervoor een goed dossier hebben, anders bestaat het risico dat je de incassoprocedure onverrichterzake moet afbreken. Dan blijf je zelf met de kosten zitten.

Incassobureau

Een incassobureau is een commerciële dienstverlener zonder speciale juridische status of bevoegdheden. Het neemt je de telefoontjes en brievenschrijverij uit handen. Dit kan interessant zijn voor een grote onderneming met een forse stroom facturen, maar als freelancer kun je dit best zelf doen. Incassobureaus presenteren zich vaak als de ultieme oplossing voor het incassoprobleem, maar in feite kunnen zij niet meer dan jij zelf kunt doen en maken zij gebruik van de diensten van een gerechtsdeurwaarder of advocaat wanneer het er echt op aankomt.

Soms hanteren incassobureaus als verkoopargument dat zij met een brief op hun briefpapier extra druk op jouw klant kunnen uitoefenen, zonder direct over te gaan tot een formele sommatie die de relatie beschadigt. Bedenk dan wel dat zolang je geen sommatie stuurt, je zelf de kosten van het incassobureau zult moeten betalen.

Let ook op welk incassobureau je kiest en hoe dat te werk gaat. Sommige bureaus dreigen meteen met inbeslagname van goederen of het aanvragen van faillissement.

Gerechtsdeurwaarder

In plaats van een incassobureau kun je ook meteen een gerechtsdeurwaarder in de arm nemen.

• Tot een bedrag van € 25.000 kan deze zelf procederen (bij de kantonrechter).
• Voor hogere vorderingen, die bij de rechtbank dienen, moet de gerechtsdeurwaarder een advocaat inschakelen.
• De sommatie van een gerechtsdeurwaarder maakt indruk op de opdrachtgever.
• Bovendien heeft is zo de hele incassoprocedure in één hand: sommatie, dagvaarding en tenuitvoerlegging van een vonnis (als het zover komt).

De gerechtsdeurwaarder verhaalt in beginsel zijn kosten op de wanbetaler (jouw sommatie maakt dat mogelijk) en incasseert voor jou ook de wettelijke rente. In principe kost dit je dus niets en krijg je de factuur vrij snel via de gerechtsdeurwaarder betaald, inclusief wettelijke rente.

Maar als de gerechtsdeurwaarder zijn kosten niet helemaal kan verhalen (bijvoorbeeld als de opdrachtgever failliet gaat), dan moet jij die alsnog betalen. Dit is meestal zo geregeld in de algemene voorwaarden van de gerechtsdeurwaarder. Dat risico zul je moeten accepteren, het is een ondernemersrisico dat je als freelancer nu eenmaal hebt. In het normale geval van een in Nederland gevestigde financieel draagkrachtige opdrachtgever is de deurwaardersprocedure normaliter zeer effectief, vlot en goedkoop.

Een gerechtsdeurwaarder inschakelen: hoe werkt dat?

Bel enkele gerechtsdeurwaarders op en informeer naar hun werkwijze.

• Sommige gerechtsdeurwaarders nemen zonder meer een losse incasso-opdracht van een freelancer aan en hebben daarvoor niet veel meer nodig dan een opdrachtbrief met fotokopieën van de factuur en de sommatie.
• Andere gerechtsdeurwaarders verwijzen naar een collega in hun netwerk in de regio van de wanbetaler, zijn voornamelijk geïnteresseerd in bredere dienstverlening aan grote ondernemers, of vragen al bij de eerste actie om een enorm dossier.
• Vraag ook de tarieven en algemene voorwaarden van de gerechtsdeurwaarder op en ga na met welke incassokosten je kunt blijven zitten als deze niet op de wanbetaler kunnen worden verhaald.

Advocaat

Verwacht je dat de klant gaat dwarsliggen? Ga dan ook met kleinere vorderingen naar een advocaat.

Bij vorderingen van meer dan € 25.000 zul je een advocaat moeten inschakelen. Boven dit bedrag komen geschillen voor de rechtbank, waar je je moet laten bijstaan door een advocaat. Deze declareert zijn werkzaamheden bij jou op basis van een uurtarief. Ook een advocaat probeert, net als een gerechtsdeurwaarder, zijn kosten op de wanbetaler te verhalen.

Ook voor de gerechtsdeurwaarder en advocaat geldt dat zij op voorhand geen bijzondere bevoegdheden hebben en dat ze namens jou naar de (kanton)rechter moeten als de klant blijft weigeren te betalen. Zij zullen je hierover adviseren, als het zover komt. Van belang daarbij is of je een sterk dossier hebt en of de klant de factuur betwist.

De Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders zegt het volgende over de relatie tussen incassobureau, gerechtsdeurwaarder en advocaat:

"Een gerechtsdeurwaarder kan alle stappen in een procedure bij de Sector Kanton van de Rechtbank zelf nemen, hij hoeft hiervoor geen advocaten of andere juristen in te schakelen, zoals bij een incassobureau wel het geval is. Bij zaken die voor de Rechtbank zelve dienen kan hij aanspreekpunt zijn bij het benaderen van bijvoorbeeld advocaten. Daarmee bespaart de gerechtsdeurwaarder veel tijd en kosten voor z’n opdrachtgevers."

Het eerste deel van deze uitleg snijdt hout. Bij het tweede deel - over zaken voor de Rechtbank - kun je de kanttekening plaatsen dat het wellicht goedkoper is met vorderingen boven de € 25.000 die vermoedelijk voor de rechter zullen komen, direct naar een advocaat te gaan. Bedenk daarbij dat gerechtsdeurwaarders ook dienstverleners zijn, die streven naar maximalisatie van hun omzet.

Bij kleine bedragen lonen de hier beschreven methoden soms niet. Dan zul je je verlies waarschijnlijk moeten accepteren. Datzelfde geldt als de klant inmiddels in surséance van betaling is geraakt of failliet is gegaan.

Auteur: René Pijlman
Bewerking: Marieke van Osch
Met dank aan: Olaf van der Linden, advocaat